وجه التزام در قراردادها

31/03/1399
۰ نظر
معنی و ضرورت وجه التزام در قراردادها

طرفین قرارداد برای محکم کاری قولنامه معمولاً مبلغی را در قرارداد قید می‌کنند تا در صورتی که متعهد از انجام تعهد خود سر باز زد. مکلف به پرداخت آن مبلغ به طرف دیگر (متعهدله) باشد. این مبلغ را وجه التزام می‌گویند.

  • مطابق مواد ۲۲۶ الی ۲۳۰ قانون مدنی چنانچه یکی از طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل نکند، مبلغی که به عنوان خسارت در انجام تعهدات تحت عنوان وجه التزام در قرارداد مشارکت تعریف ‌شده را به عنوان جریمه پرداخت خواهد کرد.

در قراردادهای بیع و اجاره و اساسا هر قراردادی که مستلزم ایجاد تعهدی برای طرفین است. وجه التزام می تواند به عنوان ضمانت اجرای قرارداد بالاتر از هر چک و سفته به افراد کمک کند :

  • مثلاً اگر سازنده در موعد معین ساختمان را تمام نکند یا واحدهای ساخته‌ شده را تحویل ندهد یا موعد مقرر سند رسمی را آماده نکند یا پایان کار نگیرد. برای هر کدام جداگانه باید خسارتی در قرارداد تعریف شود.
  • یا آنکه مثلاً صاحب زمین در موعد معین سند را به نام سازنده نکند باید وجه را پرداخت کند.
  • فی المثل در قرارداد اجاره می توان برای عدم تخلیه یا عدم استرداد وجه الرهن ، وجه التزام تعیین کرد یا در قرارداد بیع برای تاخیر در تحویل یا تاخیر در پرداخت ثمن ، وجه التزام کارساز است.

توجه داشته باشید که اگرچه وجه التزام نوعی خسارت و مجازات ریالی محسوب می شود ؛ اما اگر به جای این عبارت از عبارت مثلا خسارت تاخیر استفاده کنید. ماهیت و آثار آن به کلی متفاوت بوده و ممکن است حتی موفق به دریافت و مطالبه ی آن نشوید.

اصولاً درج وجه التزام در قولنامه به یکی از روش‌های ذیل می‌تواند باشد:

۱- در قولنامه قید می‌شود در صورتی که فروشنده یا خریدار از اجرای مفاد تعهد خویش امتناع کند، فلان مبلغ را باید به طرف دیگر بپردازد.
  • در این صورت اگر فروشنده به تعهد خود (انتقال مال) عمل نکند، خریدار می‌تواند با احراز عدم اجرای تعهد ، وجه التزام تعیین‌ شده را مطالبه کند
  • ولی نمی‌توان هم وجه التزام را بگیرد و هم از فروشنده بخواهد که مورد معامله را با سند رسمی به وی انتقال دهد.
۲- در قولنامه طرفین موافقت می‌کنند که در تاریخی معین در دفترخانه تعیین‌شده حضور یابند و سند رسمی تنظیم کنند و در صورت عدم حضور هر یک در دفترخانه، وی مکلف است مبلغ مشخصی را به طرف دیگر بپردازد و تعهد خویش را نیز انجام دهد.
  • در این حالت با احراز عدم حضور، متعهد باید وجه التزام را بپردازد و تعهد را نیز انجام دهد.
۳- چنانچه در قولنامه ذکر شود که طرفین موافقت کردند در تاریخ .. در دفترخانه .. حاضر شوند. و سند رسمی تنظیم کنند. و در صورت عدم حضور یا امتناع فروشنده، فروشنده ملزم به انتقال و پرداخت روزانه .. ریال خسارت تأخیر است.
  • در این فرض مالک باید مورد را به خریدار منتقل کند. و خسارت مذکور را هم بپردازد.

کسی که وجه التزام را مطالبه می‌کند، باید خود تعهداتش را کامل انجام داده باشد. مثلاً خریدار باید در دفترخانه حاضر شود. و قیمت معامله را نیز به رؤیت دفتردار برساند. و عدم اجرای تعهد طرف دیگر احراز شود.

amlakefarzin

املاک فرزین اولین سامانه هوشمند املاک دماوند